Workshopverslag: Hoe presenteer je jezelf als schrijver?

Door: Lisa Weeda
 

Wat is je verhaal? Waarom doe je wat je doet, en hoe zorg je ervoor dat iemand jouw werk wil blijven volgen? Hoeveel tijd besteed je aan je kunst, en hoeveel geld kun je ervoor vragen? Lisa Weeda is schrijver, programmamaker en gaf al bij verschillende instanties les over cultureel ondernemerschap. Ze gaf de halve finalisten voor het NK Poetry Slam 2020 een workshop over jezelf als maker te presenteren.

Ben je zelf een maker? Vraag je dan eens af: Wat voor een maker ben ik? Neem een minuut om op te schrijven wat doe je, welk onderwerp fascineert je en wat is er echt belangrijk voor je werk. Is het belangrijk om te weten wat voor een maker je bent of is het ook genoeg om te maken ‘omdat je het gewoon leuk vindt’?
 

The Golden Circle

Het is goed om na te gaan wat jouw persoonlijke why is, niet alleen voor de meer commerciële doeleinden zoals in deze TEDtalk door Simon Sinek vooral belicht wordt, maar ook voor jezelf. Als je er even niet meer uitkomt met schrijven, ga dan terug naar de tekentafel en kijk naar je eigen werk: waarom doe je dit, waar sta je voor?

In het werk van goede makers zit altijd een kern. Zo schrijft Marieke Lucas Rijneveld in verschillende boeken over willen ontsnappen uit een boerenmilieu – dat is haar kernonderwerp en haar eigen verhaal. Aan een goede tekst voel je waarom hij is geschreven. Zo kan het publiek zich verbinden aan de identiteit van de maker.
 
Je biografie
Een goede biografie is ongeveer honderd woorden, in de derde persoon geschreven, en bestaat uit:

• Wat heb je bereikt waar kwaliteit uit blijkt? Teksten in tijdschriften die je hebt gepubliceerd. Wedstrijden die je (bijna) hebt gewonnen of organisaties waar je bij bent aangesloten. Kies de belangrijkste wapenfeiten uit, en benoem ze, zodat de lezer weet dat je niet zomaar een beginnende dichter bent.
• Wat schrijf je? Vertel kort waar het werk dat je maakt over gaat en welke sfeer het heeft. Zo weet iedereen wat ze van je kunnen verwachten als ze je ergens voor boeken. Extra tip: som de thema’s waarover je schrijft in steekwoorden op. Programmamakers zoeken namelijk vaak rond bepaalde thema’s een schrijver of dichter, en zo verschijnt jouw bio eerder op hun radar.
• Maak je ook theater, muziek, of iets heel anders? Wees niet bang dit ook in je biografie te vermelden. Het kan voor programmeurs juist goed zijn om te weten dat ze je ook als muzikant of presentator zouden kunnen boeken.

Zichtbaarheid
Een manuscript zomaar naar een uitgever sturen heeft niet zoveel zin. Beter is het wanneer je iemand kent bij een uitgeverij, die weet wat je maakt, aan wie je direct kunt vragen of ze interesse hebben.

Maak gebruik van het netwerk wat je al hebt. Ben je bevriend met een schrijver die al een contract heeft bij een uitgeverij? Vraag hen je aan te raden bij hun redacteur. Ergens via-via binnen komen is altijd makkelijker.

Ook online is zichtbaarheid belangrijk. Maak een instagramaccount, als je dat nog niet hebt, waar je mensen op de hoogte houdt van je werk. Wees duidelijk. Zorg dat wat je doet in één oogopslag zichtbaar is, dat er op z’n minst één van je nieuwste zes posts over je werk gaat, zodat mensen niet hoeven te scrollen om te zien wat je maakt. Maak filmpjes van je voordrachten. Wees zichtbaar en zorg dat je identiteit op al je sociale media klopt en past bij wie je bent.

Online zichtbaarheid kun je ook gebruiken mensen alvast enthousiast te maken over een product dat er nog niet is. Laat je schrijfproces zien of deel alvast voorproefjes van wat er komen gaat.
 
Geldzaken
In de culturele sector is de druk vaak hoog en zijn de bedragen vaak laag. Veel makers werken voor te weinig geld, relatief aan hoeveel uur er in het makersschap zit. Als iemand je vraagt gratis op te treden, mag je daar best nee tegen zeggen. Zolang er nog goede dichters gratis optreden, is er voor instanties namelijk geen reden om wel eerlijk te gaan betalen. Bedenk wat je nodig hebt om rond te komen, hoeveel uur je in je werk steekt, wat je optredens waard zijn en voor hoeveel geld je minimaal geboekt wilt worden. Tijd maken voor schrijven is ergens geld vandaan halen om tijd te kunnen hebben, dus zorg dat je dat terug kunt verdienen.
 
 
Verslag workshop: Nicole Kaandorp